"Leiders zijn lummels" | Erik Boers

Enkele weken geleden begeleidde ik een denkgesprek in het gecombineerde Directie en Management Team van Hemmink B.V te Zwolle.

“Hemmink BV is een moderne en professionele importeur van producten op het gebied van elektrotechniek, industrie, verlichting en kabeltelevisie (HFC), waar circa zeventig mensen werken. Het is een ‘robuust tweede generatie familiebedrijf’.”

Het team bestaat uit 6 man: de eigenaar (Martin Hemmink), de algemeen directeur, de financieel directeur, de commerciële manager, de marketing manager en de HR manager.

Ik was door de algemeen directeur uitgenodigd om te helpen het onderling gesprek te verdiepen middels het leren Socratisch doorvragen op achterliggende opvattingen. Hij meende dat zijn team aan zorgvuldigheid in de besluitvorming zou kunnen winnen door beter stil te staan bij de verschillende overwegingen rond een beslissing. Niet dat het een slecht team is, maar men wil blijven leren en verbeteren. Het bedrijf presteert al jarenlang bovengemiddeld.

“Het bedrijf van Hemmink werd in 2007 uitgeroepen tot Onderneming van het Jaar in de regio IJssel-Vecht en het behoort dit jaar voor de vijfde keer tot de Best Managed Companies, een lijst die door Deloitte en ING wordt samengesteld. In dit programma wordt steeds gezocht naar de best geleide bedrijven in het midden- en grootbedrijf. Daarbij wordt gekeken naar strategie, bedrijfsvoering en resultaten.”

Als centraal thema voor deze reflectieve bijeenkomst was gekozen voor ‘Leiderschap in een veranderende organisatie’. Dit thema speelt momenteel in de organisatie en binnen het Management/Directieteam, omdat het bedrijf sinds enkele maanden de medewerkers minder op persoonlijke inzet en meer op concreet resultaat is gaan beoordelen en belonen.

Bij binnenkomst was het voor sommige managers even wennen om vanuit de sfeer van regelen en doorpakken samen te gaan ‘filosoferen’ in een omgebouwde hotelkamer. Maar het ijs was al snel gebroken toen er in afwisselende tweetallen korte onderzoeksgesprekjes werden gevoerd over de volgende vragen: 

1. Op welke manier heeft je afkomst je beperkt of gestimuleerd voor je gevoel?
2. Vind jij tafelmanieren van belang?
3. In welk opzicht zou je moediger willen zijn?
4. Wat is de waarde van onvolmaaktheid?
5. Wanneer is een conflict vruchtbaar?
6. Kun je een ander motiveren?

Vervolgens hebben we een Socratische Dialoog gevoerd over een incident waarbij een medewerker van een andere afdeling met veel misbaar de kantoortuin komt binnenlopen en luidkeels verklaart dat hij ergens niet van op de hoogte was, wat wel had gemoeten - waarbij hij de betreffende manager verwijtend aankijkt. Het onderzoek spitst zich toe op de vraag of je dit gedrag moet corrigeren, tolereren of juist dient te stimuleren. Inhoudelijk heeft de medewerker gelijk, maar mag hij zo’n toon aanslaan? Of moet je hem minder beoordelen op zijn gedrag (waar iedereen aan gewend is) en meer op het (zakelijke) resultaat dat hij uiteindelijk bewerkstelligt?

Het onderzoek was dermate boeiend dat voor ieder de tijd voorbijvloog. Los van de inhoudelijke resultaten waardeerde men vooral het verstevigen van de onderlinge relatie en de rust die de reflectie teweegbracht.

Enkele dagen later verscheen een interview met de eigenaar Martin Hemmink in het regionale dagblad De Stentor. Hij typeerde kernachtig het belang van die reflectietijd: leiders moeten vaker lummelen!

 “Martin Hemmink: ‘Als je het hebt over leiderschapscompetenties zou ik me het liefst willen spiegelen aan de vier kardinale deugden: wijsheid, moed, gematigdheid en rechtvaardigheid. Wijsheid verder ontwikkelen blijft voor mij een uitdaging’. … Daar voegt hij aan toe dat twee andere aspecten van leiderschap naar zijn mening onvoldoende aandacht krijgen: onbaatzuchtigheid en dienstbaarheid. ‘Als leider sta je in dienst van en is jouw ego ondergeschikt. We zien in organisaties maar al te vaak testosteron gedreven leiders rondlopen, die zichzelf wel heel belangrijk vinden. … Ik zou collega-leiders aanraden zich breed te oriënteren (bijvoorbeeld buiten het bedrijf of de branche), veel naar de jeugd te luisteren en jezelf vooral veel lummeltijd (dat is tijd voor reflectie) te gunnen’.”

En misschien moeten/mogen medewerkers zich ook meer als lummel opstellen, door bij andere afdelingen binnen te vallen en vrijmoedig de waarheid te spreken.

Alle citaten zijn afkomstig uit: De Stentor, bijlage ‘De Ondernemer’ (zaterdag 6 juni 2015)